Favaroto
Lathyrus tuberosus
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Pese-rouge, Aglan-de-terro, Vessarot, Favaroueto, Favoueto.
Noms en français : Gesse tubéreuse, Gland de terre.
Descripcioun :La favaroto o aglan-de-terro es uno planto escaladarello que trachis dins li prado umido emé de sòu prefouns. Li fueioun soun groupa pèr douas emé de vediho. Fai de grapo de 2 à 7 gròssi flour d'un roso viéu.
Usanço :Li racino soun manjadisso cuecho au four, an un goust agradiéu proche dóu patanoun. Ramentan que vau miés pas manja li grano di Lathyrus malodi lou latirisme.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1,2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 12 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Prado umido
- Ribiero
- Ermas
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Lathyrus tuberosus L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800